Valerius De Saedeleer
Na jarenlang rondgezworven te hebben, komt Valerius De Saedeleer (°Aalst 1867 - ᵻLeupegem 1941) met zijn gezin in mei 1921 in Etikhove terecht. Hier zal hij de langste periode van zijn leven verblijven, tot hij in 1937 bij zijn dochter in Leupegem intrekt.
Vanuit zijn woning boven aan de Bossenareheuvel die hij, verwijzend naar zijn woning in Wales, Villa Tynlon noemt, heeft hij zicht op het dorp en het uitgestrekte landschap van Maarkedal en de Vlaamse Ardennen. Dit landschap zal hem blijven inspireren... Hoewel hij er feitelijk geïsoleerd is van de nationale kunstscène die zich vooral in Brussel en Antwerpen afspeelt, weet hij zich op artistiek vlak te positioneren. Bovendien weten vele kunstenaars en schrijvers, mede of vooral door de oprichting van de tapijtweverij “Société de Tapis d’Art De Saedeleer et C°” de weg te vinden naar het kleine en landelijke Etikhove, dat tijdens het interbellum de allures krijgt van een kunstenaarsdorp, met Valerius De Saedeleer in de rol van patriarch.
In het oeuvre van De Saedeleer kunnen we verschillende stijlperiodes onderscheiden, die meestal ook verbonden zijn met zijn verblijfplaats. In Etikhove kiest hij zeer vaak voor een formaat dat net geen vierkant is en evolueert zijn werk tot zijn heel eigen herkenbare stijl, die van een verstild landschap, waar geen mens of dier aanwezig is; ‘de tuin der afwezigen’, zoals Piet Boyens het zo mooi formuleerde.
De Saedeleer is een landschapsschilder bij uitstek; hij schildert landschappen en bomen, waarbij vooral de winter en de bladerloze boom zijn voorkeur wegdragen. Maar De Saedeleer schildert niet zomaar het landschap… Hij creëert zijn eigen panorama, waarin bepaalde elementen (zoals de oude perelaar en de kleine witte hoeve) steeds terugkeren, telkens in een andere evenwichtige compositie. Hij ordent de ruimte, kadreert, voegt zaken toe en laat nog vaker zaken weg. Op die manier zuivert hij het landschap, …maar ook zijn ziel. Hij schildert vanuit een zekere verinnerlijking, een sereniteit. Zijn landschappen weerspiegelen zijn innerlijk, zijn gemoedstoestand en kennen een zekere religiositeit. Onder meer omwille van die diepere betekenis wordt De Saedeleer vaak een symbolistisch kunstenaar genoemd.
